Η ΛΕΡΝΑΙΑ ΥΔΡΑ- ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΘΛΟΥ

Το φίδι είναι ένα διφορούμενο σύμβολο. Στη θετική του σημασία, ως καλός δαίμων , συσχετίζεται με τον Ήλιο. Ως φτερωτό φίδι, είναι επίσης μια εικόνα του ήλιου, είναι ο δωρητής μιας νέας δημιουργικής συνειδητότητας. Κάθε ήρωας που ενώνεται με το φτερωτό φίδι , οδηγείται σε έναν ήλιο , δηλαδή σε μια νέα πηγή ζωής. Σε μια νέα ολότητα. Στην υψηλότερη του σημασία το φίδι αποτελεί το σύμβολο που περιβάλλει τα πάντα. Είναι ένας Ουροβόρος.

Το ότι η Λερναία Ύδρα έχει μια διττή σημασία , φαίνεται από την γενεαλογία της. Οι γονείς της είναι η Έχιδνα και ο Πύθων, γεγονός που παραπέμπει ξεκάθαρα σε μια σχέση με το χθόνιο. Σημαίνει τη ζωϊκή δύναμη και συμβολίζει το σκοτεινό ένστικτο,από το οποίο αναδύεται ένα διπλό νόημα, που από τη μια μεριά υποστηρίζει τον άνθρωπο και από την άλλη του φέρνει εμπόδια. Στην πρώτη περίπτωση σημαίνει την απελευθερώνουσα σοφία, η οποία υπάρχει σε σε κάθε στρώμα της ψυχής και από την οποία προέρχεται η σοφία της μαντείας, η προφητεία και η ενόραση. Από αυτό το βαθύ σκότος προτρέπει τους πρωτόπλαστους στον Παράδεισο να γευτούν από το δένδρο της Γνώσης. Αυτό σημαίνει : Για να υπερβεί κάποιος τα λιμνάζοντα ύδατα , τη στασιμότητα και τα μαγικά δεδομένα , θα πρέπει να ελίσσεται όπως ακριβώς και το φίδι με την γνωστή αυτή ιδιότητα. Αυτή η ιδιότητα υπάρχει επίσης και στηνενστικτώδη ψυχή , από την περιοχή της οποίας συσσωρεύεται για τον άνθρωπο η δύναμη για τις πράξεις του.

Η ασυνείδητη ενστικτώδης ψυχή είναι όμως και κάθε περιοχή , η οποία μπορεί να παραλύσει τις δραστηριότητες του ανθρώπου , επειδή τον παρασέρνει στη δύσκολη θηλική γήϊνη αρχή , ή στο ήσυχο σκότος του ύδατος , σαν πρότυπο της αδρανούς Ύπαρξης. Από κει προέρχεται ο αγώνας με το φίδι ή με τους δράκους , των οποίων η υπέρβαση βρίσκεται πάντα στις αρχές κάθε ηρωϊκού σταδίου.

Και ο αγώνας πρέπει να γίνει στα αρχικά στάδια , διότι μέσα από αυτή τη διαδικασία θα προκύψει η απελευθέρωση του ήρωα από την ασυνείδητη συμβολική εικόνα της μητρικής πηγής που τον κρατά δέσμιο και παράλυτο. Με αυτή την έννοια το σύμβολο του φιδιού σαν μητρικός ουροβόρος συμβολίζει ταυτόχρονα την παραδείσια ενότητα και τον θάνατο. Η ζωή όμως είναι συνείδηση και δίνει στον άνθρωπο το αίσθημα της μοναδικής ύπαρξης , της οποίας η πραγματικότητα ως αυτόνομης οντότητας , βρίσκεται όταν ο άνθρωπος αποδεσμευθεί από αυτή την αιτία , όταν πνευματικά κόψει τον ομφάλιο λώρο από αυτή. Γι’ αυτό και ο αγώνας με την Λερναία Ύδρα θεωρείται σαν ένας από τους σπουδαιότερους άθλους του Ηρακλή.

Μια ακόμα κατάσταση αποδεικνύει αυτή τη μαρτυρία , η οποία ειναι ο κάβουρας που βρίσκεται κοντά στην Ύδρα. Όπως τι φίδι μας θυμίζει τους πρωτογενείς κόσμους , σε εκείνες τις εποχές της εξέλιξης της γης , όπου δεν υπήρχαν εξελιγμένες μορφές ζωής , έτσι και η οκνηρή νωθρότητα αυτού του τσιμπήματος από τις δαγκάνες του κάβουρα είναι μια έκφραση του πρωτογενούς εγωϊσμού της ζώσας ύλης.

Αντιστοιχεί σε κάθε πρότερο στάδιο της προόδου, στο οποίο η αλλαγή γινόταν δύσκολα, και όπου το περιβάλλον ήταν μόνο εμπόδιο ή λεία. Αυτή η οντότητα του κάβουρα που κατοικεί σε ένα πρωτογενές στρώμα της ενστικτώδους συνείδησης, είναι μια οντόντητα δυσκίνητη, αδύναμη για κάθε δυνατότητα ικανοποίησης,που προχωρά ψηλαφίζοντας, σκληρή και βουβή μέσα από τη λεία των δαγκάνων της. Έλκει την καταγωγή της από εκείνες τις πρώτες εβδομάδες της ανθρώπινης ζωής, στις οποίες δεν υπήρχε το Εσύ, στις οποίες η μητέρα ήταν ένα “ άγνωστο αυτονόητο “ , μια απρόσωπη πηγή τροφής και ζεστασιάς , της οποίας η ασυνείδητη απουσία και απώλεια μπορούσε να προκαλέσει μια αδύναμη μανία του τυφλού , χωρίς αντικειμένου, ενστίκτου. Αυτός λοιπόν ο κάβουρας εξαναγκάζει τον Ηρακλή σε σφοδρό αγώνα , αφού του δαγκώνει το πόδι , και με αυτό το δάγκωμα καθίσταται μια ακόμα απειλή για την περαιτέρω πορεία του ήρωα. Διότι ο Ηρακλής , καταβεβλημένος από τον ξαφνικό πόνο βιώνει την παράλυση και την απουσία βοήθειας μπροστά στην άσπλαχνη Ύδρα που τον περισφίγγει. Αλλά μέσα από αυτόν τον μεγάλο πόνο αφυπνίζεται, αποδεσμεύεται από εκείνες τις επιθυμίες της ζωής που ενυπάρχουν μέσα στον πόνο. Γι’ αυτό και οι Έλληνες θεωρούν, ότι με το να σκοτώσει ο Ηρακλής τον κάβουρα που φέρει τον πόνο, εξαφανίζει την πηγή του πόνου και “ παραμένοντας στον πόνο “ μεταμορφώνει τον ίδιο τον άνθρωπο και τη ζωή του. Νικημένο το πάθος παραμένει σαν ιαματικό λείψανο μέσα στα βάθη της ψυχής.

Ο κάβουρας – όπως και ο βάτραχος – είναι μια ιδιότητα της θεάς της γέννησης και αποτελεί μια απόδειξη για την είσοδο του ήρωα σε μια νέα περιοχή. Πράγματι ο ήρωας μας εισέρχεται μέσα στο μίασμα των βάλτων, μέσα σε ένα περιβάλλον όπου πληθαίνουν τα όντα ενός πρωτογενούς κόσμου . Και αυτό είναι ένας πραγματικός κίνδυνος για τη ζωή. Χάνοντας το στέρεο έδαφος κάτω απ’ τα πόδια του , βυθίζεται αργά μέσα στην υγρασία , γίνεται μια υποχωρούσα μάζα που οδηγείται σε έναν άσπλαχνο και ταυτόχρονα θριαμβευτικό πνιγμό. Στην προϊούσα κατάσταση σήψης ενός τέτοιου κόσμου η ψυχή θα διαλυθεί στις πρωταρχικές της αρχές και θα αναδυθεί η απρόσωπη αρχή αυτού του φανομενικού κόσμου , δηλαδή η τρομαχτική , υγρή Μέδουσα , σαν μια μαγική εικόνα του άγχους του θανάτου , που κατοικεί μέσα σε κάθε ουσία ζωής.

Όποιος , αναγκασμένος από μια εσωτερική μοίρα – πεπρωμένο – επιδιώξει να εισέλθει σε αυτή τη περιοχή της πρωταρχικής δύναμης ( ή επίσης στην μητρική αρχή ) , κάνοντας το ενίοτε με έπαρση και εκεί αφού πετύχει τη νίκη πάνω στην επικίνδυνη πρωτογενή εικόνα , να βρει μια διαλυμένη ευδαιμονία , ξεχνά ή δεν γνωρίζει ότι η ζυγαριά κρατά για κάθε τύχη και ένα βάσανο.

Κανείς δεν μπορεί να γλυτώσει από το να βιώσει αυτή τη περιοχή , και όποιος δεν αποκτήσει αυτή την εμπειρία κατά τη διάρκεια της ζωής του, θα την αποκτήσει μετά τον θάνατο του. Πεθαίνει λοιπόν μετά από μια δοξασμένη ζωή , όπως ο ήρωας μας μέσα στο απρόσωπο αυτής της περιοχής , δηλαδή μέσω του δώρου της Ύδρας με το οποίο είναι ποτισμένος ο μανδύας του Νέσσου. Έτσι η σκοτεινή περιοχή αποτελεί προϋπόθεση για κάθε μεγαλοπρεπή σύλληψη του θεϊκού ανθρώπου, μέσα από την καθαρή ουσία της φωτιάς που επιφέρει την τελευταία μεταβολή για την ανάληψη στον Όλυμπο.

Το κείμενο παραχωρήθηκε από τους ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ.
Απόδοση από τα Γερμανικά : Νίκος Δανιήλ.